Yaz tatilinin gelmesi, sadece mevsim olarak yazın gelmesiyle ilişkili değil. Çocuğu olan aileler için okulun kapanmasıyla başlayan, yaklaşık üç aylık bir süreç. Bazı ailelerin tatilleri çoktan planlandı. Anneler çocukları alıp yazlığa, köye, büyüklerin yanına gidecekler.Babalar hafta sonları ya da boş oldukları zamanlarda gelecekler. Okulun açılmasına kısa bir süre kala dönülecek ve okul hazırlıkları yapılacak. Bu plan daha çok çalışmayan annelerle, gidecek bir yeri olan aileler için geçerli.Bir de çocukları henüz ergenliğe gelmemiş ya da ergenliğin başında olanlar için. Çünkü daha büyük olan çocuklar aileleri ile buna benzer programlaradan hoşlanmıyor ve istemiyorlar.Onların farklı beklentileri var. Peki ya diğerleri ne yapacaklar? Çalışan anneler, gidecek bir yeri olmayanlar için uzun yaz tatilinin büyük kısmı çocukların nasıl bakılacakları ve oyalanacaklarının planlanması gereken zamandır. Tatil çocuğun yaşı ve gelişimi gözönüne alınarak yapılmalıdır.
ALTI YAŞ ALTI
Aileler için seçeneklerden biri büyükanneler, büyükbabalardır. Ama okul öncesi çocuklarının, yani kreş çocuklarının uzun süre anne babalarının yanından ayrılmaları ve büyükanne/büyükbabaya götürülmeleri doğru değildir.Bu dönemde çocuklar anne babanın onları bıraktığını, terk ettiğini düşünebilir.Uzun süreli ayrılıklara tahammülleri yoktur. 3-6 yaş arasında, en fazla bir hafta, o da iyi tanıdıkları birileriyle olma koşuluyla ayrı kalabilir. Bu nedenle, olanakları zorlayarak, çocuğun aile ile kalma şartları planlanmalıdır. Tabi bir başka sorunda, anneanneler ya da babaanneler, çocuğun ebeveynleri kadar net kurallar koyamayabilirler.Bu durum o ana kadar çocukla ilgili yapılmış her türlü düzenlemenin bozulması, çocuğun her isteğinin yerine getirilmesi, eve döndüğünde ise yeni düzene alışmakta zorluk çekmesine, kısacası kuralların ve verilen terbiyenin değişik bir yön almasına neden olmaktadır.Bu aileler için sıkıntı yaratacaktır.
DAHA BÜYÜKLER
Okul dönemi çocuklar ve ergenler istedikleri taktirde kısa süreli olmak kaydıyla yani bütün bir tatili geçirmek üzere değil, anneanne, babaanne veya yazlığı olan bir akrabanın yanına gidebilirler.Anne babanın denetiminin devam etmesi ve ara ara da olsa kendilerinin de bu tatile katılması gerekir.Okul dönemi çocuklar için yaz okulları iyi bir seçenektir. Hem aileleriyle olup, hem arkadaşlık yapabilecekleri, spor olanaklarının olduğu yaz okulları yararlı olur. Özellikle spor aktiviteleri, eğlenme ve spor yapmış olma dışında yararlar da taşır. Basketbol, futbol, voleybol gibi takım oyunları paylaşmayı, paslaşmayı, arkadaşkalarla iyi geçinmeyi öğretir. İyi bir koçun ya da antrönörün bu eğitimdeki katkısı büyüktür. Ayrıca nerede olursa olsun taitil tüm kuralların unutulduğu dönem olmamalıdır. Sabah ve akşam üstü yarımşar saat kitap okuma, derslere göz atma zamanları ayırmak doğru olur. Bilgisayarın, atarinin hesapsız oynanması, yatma saatlerindeki gecikmenin abartılması, yemek saat ve düzenlerinin tamamen değişmesi, okul açıldığında zorluklara neden olacaktır. Genelde çocuklar 3 ay süren uzun bir tatil sürecinden sonra adaptasyon sorunu yaşamaktadırlar.Yeni ilkokula başlamış ve birinci sınıftan ikinci sınıfa geçmiş çocuklar için bu sorun daha ciddi bir boyut kazanmaktadır.Özellikle biten eğitim döneminde zorluklar yaşamış çocuklar için, planlı bir tatil eksiklerin tamamlanması ve bir sonraki dönemin rahat geçmesi için bulunmaz fırsattır.Yurtdışı ya da yurt içi tatil kampları gelişim için önemlidir. Ancak 6. sınıftan önce ayrılığa, hele de tanımadıkları bir ortamda katlanamazlar ve sorun çıkar. 6. sınıfın bittiği yazdan sonra, iki haftayla başlamak üzere uygulanabilirler.Özellikle,anne babaya aşırı bağımlı çocukların kendi kendilerine yetebildiklerini görmeleri açısından oldukça yararlı olmaktadır
Artık bizimle tatil istemiyor!
Ergenlik döneminde, özellikle de 14 yaş civarında, anne babalar çocuklarının onlarla gezmeğe, yemeğe gelmekten hoşlanmadıklarından yakınmaya başlarlar. Bu yaz dönemi olunca iş zorlaşır. Artık yaz okuluna da gitmek istemeyen, evde tek başına kalabilen genç, bıraksanız bütün tatili bilgisayar ya da telefon başında geçirebilir. Eğer devamlı gidilen ve arkadaşların olduğu bir yazlık varsa, sorun çıkmaz. Ama ailenin bir haftalık tatilinde sıkılırlar. Bu yaş grubundan sonra, yaz kampları, dil okulları daha iyi seçenekler haline gelir. Evde geçirmek zorunda olanlar için hobiler yaratmak, bazı çocukların bildik yerlerde çalışmasını sağlamak gerekir.
Ayrılmış anne babalar
Anne baba ayrılığında, yazın diğer ebeveynele daha uzun zaman paylaşmak gerekir. Genellikle anlaşmalar bu şekildedi. Ama eğer bu sağlanamıyorsa, kısa süreli de olsa çocukların , her iki ebeveynle de ayrı ayrı tatil yapması doğrudur. Bazı aileler, çocukların hoşuna gider diye, ayrı olmalarına karşın birlikte kısa tatillere çıkmaktadır. Bu doğru değildir. Ayrılığa alışmış çocuğa, anne babanın yeniden bir araya gelebileceği umudunu verir. Eğer gerçekleşmezse, çocuk büyük hayal kırıklığına uğrar.
Evet, tatil başlıyor. Yoğun eğitim sürecinde, zaman bulamadığınız için, çocuklarınızla paylaşamadıklarınızı yapma fırsatınız var. Eğer iyi planlanırsa, herkesin mutlu olduğu ve yeni öğretim yılına hem dinlenmiş, hem de hazır başlayabileceği bir tatil olabilir. Herkese iyi tatiller…
Prof.Dr. Bengi Semerci
